AA
Oluşturulma tarihi: 13 Kasım 2025 09:26
Yılın ilk üç çeyreğinde küresel elektrik talebindeki artışı güneş ve rüzgar enerjisinin karşıladığı, fosil yakıtlardan elektrik üretiminin ise bu yıl artmasının beklenmediği bildirildi.
Uluslararası enerji düşünce kuruluşu Ember, küresel elektrik sektörüne ilişkin üçüncü çeyrek raporunu yayınladı.
Sonuç olarak bu dönemde kaydedilen hızlı büyüme ile güneş ve rüzgar enerjisi yeni elektrik talebini karşılamıştır. Analiz, güneş ve rüzgar enerjisinin yalnızca yaygınlaşmakla kalmayıp aynı zamanda elektrik talebinden daha hızlı büyüdüğünü de ortaya çıkardı.
Bu dönemde güneş enerjisi üretimi %31 artarak 2024 yılı toplam üretimini aştı. Rüzgar enerjisi üretimi ise %7,6 arttı. Bu dönemde iki kaynak, küresel elektrik talebinin üzerinde toplam 635 terawatt saat artış sağladı.
Güneş ve rüzgar enerjisi küresel elektrik üretiminin %17,6'sını oluşturuyor. Geçen yılın aynı döneminde bu oran %15,2 idi. Böylece düşük karbonlu kaynakların toplam payı %43'e ulaştı. Fosil yakıtlar küresel elektriğin %57,1'ini sağladı; geçen yılın aynı dönemindeki %58,7'lik paya göre bu oran daha düşük.
Bu yılın başından bu yana güneş, rüzgar, hidroelektrik, biyoenerji ve jeotermal gibi yenilenebilir kaynaklar kömürden daha fazla elektrik üretti.
Rapora göre fosil yakıt üretimi aynı dönemde yüzde 0,1 düştü. Rapora göre, bu yıl fosil yakıtlardan elektrik üretiminin artması beklenmese de, bunun Kovid-19 salgınından bu yana fosil yakıt üretiminde büyümenin olmayacağı ilk yıl olacağı belirtiliyor. Bu değişikliğe Çin ve Hindistan'daki üretimin azalması neden oldu. Bu düşüşler Avrupa Birliği ve ABD'deki küçük artışları dengeledi.
Çin'de temiz enerjinin yeni talebin tamamını karşılaması nedeniyle fosil yakıtlı elektrik üretimi %1,1 düştü. Bu durumun ülkenin elektrik sisteminde yapısal bir dönüşüm yaşandığını gösterdiği belirtiliyor.
Hindistan'da fosil yakıt üretimi, güneş ve rüzgar enerjisindeki rekor artışlar ve ılıman havaların talep artışını yavaşlatması nedeniyle %3,3 düştü. Bu iki pazar birlikte küresel dengeleri değiştirerek, fosil yakıt üretiminde Kovid-19 salgınından bu yana ilk kez durgunluğa neden oldu.
GÜNEŞ, KÜRESEL ELEKTRİK SEKTÖRÜNDE DEĞİŞİMİN ANA GÜÇLENDİRİCİSİDİR
Güneş enerjisi, küresel elektrik sektöründeki değişimin önemli bir itici gücü haline geldi ve aynı dönemde diğer elektrik kaynaklarından üç kat daha hızlı büyüdü.
Elektrik talebi ise aynı dönemde %2,7 artış göstererek 2024 yılının aynı dönemine göre %4,9'luk artışın altında kaldı. Geçen yıl Çin, Hindistan ve ABD'deki aşırı sıcak hava dalgaları soğutma talebini artırırken, bu yıl sıcak havalar talep artışını yavaşlattı.
Analize göre 2025 yılına ait veriler temiz enerjide yeni bir döneme girildiğini gösteriyor.
Temiz enerji kaynaklarındaki büyüme, Kovid-19 salgını veya küresel mali kriz gibi büyük şoklar dışında ilk kez küresel elektrik talebini yakalamakla kalmadı, aynı zamanda onu da aştı. Rapora göre bir sonraki deneme bu eğilimin ne kadar istikrarlı bir şekilde sürdürüldüğüne bağlı olacak. Temiz enerjinin yayılması, fosil yakıt üretiminin istikrarlı mı kalacağını yoksa azalacağını mı belirleyecek.
Ember kıdemli enerji analisti Nicolas Fulghum, rapora ilişkin değerlendirmesinde, tarihsel olarak büyüyen bir sektör olan fosil yakıt enerji sektörünün durgunluk ve kontrollü bir düşüş dönemine girdiğini belirterek, “Fosil yakıt büyümesinin ana kaynağı olan Çin, bir dönüm noktasına ulaştı ve artan enerji talebini karşılamak için fosil yakıtlara bağımlılığın artık gerekli olmadığını gösterdi.” dedi.